Kleurenblindheid treft ongeveer 1 op de 12 mannen en 1 op de 200 vrouwen in de wereld. Ik hoef niet uit te leggen dat natuurlijk ook wetenschappers kleurenblind kunnen zijn. Voor kleurenblinde wetenschappers zijn veel grafieken en figuren erg moeilijk correct te interpreteren, vooral omdat veel auteurs de voorkeur lijken te geven aan het gebruik van groen en rood om punten en lijnen in grafieken te onderscheiden. Niet alleen auteurs, maar ook editors van journals en reviewers zouden aandacht moeten besteden aan dit probleem. Daarnaast is het niet alleen belangrijk voor publicaties maar ook voor subsidieaanvragen. Wat als een van de reviewers van je manuscript of geldaanvraag kleurenblind is, zal diegene je onderzoek dan nog kunnen begrijpen?
Problematische beelden voor kleurenblinden
Twee kleurenblinde wetenschappers, Masataka Okabe en Kei Ito, schreven een uitstekend artikel waarin kleurenvisie en kleurenblindheid worden uitgelegd, en waarom wetenschappelijke grafieken en figuren vaak moeilijk te interpreteren zijn voor kleurenblinde wetenschappers.
Naast het bespreken van de problemen die kleurkeuzes in grafieken kunnen veroorzaken, bieden Okabe en Ito ook oplossingen. Dit doen ze door bijvoorbeeld te laten zien hoe de kleuren van beelden die zijn gemaakt met fluorescentiemicroscopen kunnen worden gewijzigd met behulp van beeldbewerkingssoftware. Daarnaast geven ze ook aanbevelingen voor kleurentekeningen en presentaties, samengevat komen deze neer op:
- Selecteer kleuren die gemakkelijk te onderscheiden zijn voor kleurenblinde mensen
- Breng informatie niet alleen in kleur over, maar gebruik ook vormverschillen (bijvoorbeeld: doorlopende versus stippellijnen, of balletjes versus driehoekjes)
- Voeg een link van elk label toe aan de bijbehorende lijn, in plaats van in een legenda aan de zijkant van de grafiek
- Gebruik voor boxplots en dergelijke naast kleurverschillen ook verschillen in patronen
- Verwijs tijdens een presentatie niet naar een object aan de hand van de kleur, maar wijs het object aan, en/of verwijs ernaar op basis van vorm of plek in de presentatie.
- Gebruik geen rode laserpointers tijdens een presentatie, kleurenblinden kunnen meestal niet zien wat de laserpointer aan wijst.
Publicaties geschikt maken voor kleurenblinde mensen
Er zijn een aantal tools die kunnen helpen de afbeeldingen voor je publicaties geschikt te maken voor kleurenblinden. Een daarvan is Color Oracle, een gratis tool waarmee je een filter op je scherm kunt toepassen die je laat zien hoe een kleurenblinde persoon je afbeeldingen zal zien. Een andere optie, die aanwezig is in Adobe Photoshop en Illustrator, is het simuleren van kleurenblindheid door een proefdruk te maken (ga naar View > Proof Setup > Color Blindness).
Voor algemeen advies over het kiezen van kleuren voor figuren en grafieken, en dan niet alleen om het begrip door kleurenblinden te verbeteren, maar ook om je grafieken in het algemeen beter begrijpelijk te maken, kan je dit praktische stuk van Doug McNeall lezen.
Opmerking: ik heb gemerkt dat de link naar het uitstekende artikel van Okabe en Ito niet altijd werkt, je kunt het kleurenpalet dan vinden op de pagina van Mike Mol.
(Figuur van Okabe and Ito)
Kijk hier voor meer blogs in het Nederlands of in het Engels die je kunnen helpen bij het schrijven van wetenschappelijke artikelen.
Recente reacties